Trong bối cảnh Covid-19 có nguy cơ tái bùng phát vào năm 2025, các doanh nghiệp SMEs và startup phải chuẩn bị ứng phó linh hoạt với những gián đoạn mới. Các xu hướng công nghệ mới như chuyển đổi số, điện toán đám mây, AI/automation, an ninh mạng, làm việc từ xa hay thương mại điện tử trở thành “chìa khóa” giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động, tiết kiệm chi phí và tăng năng suất.

Bài viết dưới đây phân tích 5 xu hướng công nghệ hàng đầu năm 2025 cùng các số liệu báo cáo uy tín, đồng thời gợi ý cách ứng dụng thực tế trong doanh nghiệp nhỏ và startup.

1. Chuyển đổi số và điện toán đám mây (Cloud Computing)

Chuyển đổi số (digital transformation) và điện toán đám mây đang là xu hướng bắt buộc cho mọi doanh nghiệp. Theo dự báo của Research and Markets, quy mô thị trường chuyển đổi số toàn cầu sẽ đạt 1.009,8 tỷ USD vào năm 2025, tăng trưởng bình quân 16,5%/năm giai đoạn 2020–2025. Các doanh nghiệp có độ trưởng thành số cao (đã ứng dụng cloud, AI, IoT…) ghi nhận mức tăng doanh thu lên đến 445% so với 15% của nhóm chưa số hóa.

Lợi ích chính của mô hình điện toán đám mây bao gồm:

• Tiết kiệm chi phí cơ sở hạ tầng: Chuyển từ chi phí đầu tư phần cứng (CapEx) sang dịch vụ theo dùng (Opex) giúp SMEs giảm thiểu vốn ban đầu. Nhiều khảo sát cho thấy doanh nghiệp nhỏ sử dụng cloud đạt lợi nhuận cao hơn 21% và tốc độ tăng trưởng cao hơn 26% so với bình quân.
• Khả năng mở rộng linh hoạt: Doanh nghiệp dễ dàng tăng giảm tài nguyên (máy chủ, lưu trữ, băng thông) theo nhu cầu hoạt động – rất cần thiết khi thị trường biến động như mùa dịch.
• Truy cập từ xa và liên tục: Mọi dịch vụ (ERP, CRM, email, phần mềm nội bộ) đều có thể truy cập qua Internet, đảm bảo nhân viên có thể làm việc ở bất cứ đâu trong trường hợp giãn cách xã hội.
• Bảo mật và sao lưu: Nhà cung cấp cloud thường đầu tư kỹ lưỡng về an ninh, sao lưu dữ liệu định kỳ và phục hồi thảm họa, giúp doanh nghiệp an tâm hơn so với lưu trữ truyền thống.

Ví dụ: Nhiều startup và SMEs hiện nay chuyển cơ sở dữ liệu và ứng dụng quản lý kinh doanh lên các nền tảng đám mây như AWS, Google Cloud hoặc các nhà cung cấp địa phương (FPT Cloud, CMC Cloud) để đảm bảo vận hành thông suốt khi phải làm việc từ xa.

Theo kết quả khảo sát Forbes, 83% lãnh đạo doanh nghiệp nhỏ cho biết “ứng dụng công nghệ giúp quy trình hiệu quả hơn”, và 80% dự định đầu tư mạnh mẽ vào điện toán đám mây trong 3 năm tới. Điều này cho thấy xu hướng điện toán đám mây đã trở thành ưu tiên hàng đầu để tăng cường tính linh hoạt, tiết kiệm chi phí cho cả doanh nghiệp lớn lẫn nhỏ.

2. Trí tuệ nhân tạo và tự động hóa (AI & Automation)

Trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa tiếp tục là xu hướng công nghệ nổi bật năm 2025. Đại đa số doanh nghiệp nhỏ đã bắt đầu tận dụng AI cho các công việc hằng ngày: theo khảo sát, trung bình mỗi doanh nghiệp nhỏ đang sử dụng 4 công cụ AI khác nhau, với 24% sử dụng 7 công cụ trở lên. 84% lãnh đạo công nhận AI đã đem lại “ảnh hưởng tích cực đến năng suất” tổ chức.

AI và tự động hóa giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, nhân lực cho các tác vụ lặp đi lặp lại, đồng thời gia tăng hiệu quả dữ liệu. Các ứng dụng cụ thể bao gồm:

• Chatbot và trợ lý ảo: Tích hợp vào website hoặc nền tảng nhắn tin để trả lời câu hỏi khách hàng 24/7, giảm tải cho bộ phận CSKH.
• Phân tích dữ liệu và dự báo: Sử dụng machine learning để dự đoán xu hướng bán hàng, tối ưu tồn kho, hoặc phân tích khách hàng. Ví dụ, AI có thể giúp dự báo nhu cầu sản phẩm trong mùa dịch dựa trên dữ liệu bán hàng trước đó.
• Tạo nội dung tự động: Công cụ tạo văn bản (như ChatGPT, Bard) hỗ trợ viết email, quảng cáo, hay tóm tắt báo cáo nhanh chóng. Điều này giúp SMEs tiết kiệm thời gian và chi phí thuê nhân sự cho những công việc biên soạn thông tin cơ bản.
• Tự động hóa quy trình (RPA): Phần mềm RPA tự động hóa các bước trong quy trình nội bộ như nhập liệu hóa đơn, đồng bộ dữ liệu giữa hệ thống, giảm sai sót thủ công và tăng tốc độ xử lý.

Các doanh nghiệp nhỏ ngày càng sử dụng đa dạng công cụ AI: 48% sử dụng 1–3 công cụ, 28% dùng 4–6 công cụ, và 24% dùng 7 công cụ trở lên. Đây là minh chứng cho thấy AI không còn là “trào lưu” mà đã đi vào ứng dụng thực tế. SMEs có thể tận dụng AI để “làm được nhiều hơn với ít nhân sự hơn”, từ đó tập trung nguồn lực vào nhiệm vụ tạo giá trị cao hơn.

Ngoài ra, tự động hóa (Automation) cũng là chìa khóa giúp doanh nghiệp đối phó với khan hiếm nhân sự và yêu cầu giãn cách. Ví dụ, nhiều công ty nhỏ đã triển khai hệ thống gửi email tự động thông báo với khách hàng, hoặc hệ thống hội thảo qua mạng tự ghi lại biên bản bằng AI (như Zoom AI Companion). Theo Zoom, AI có thể tóm tắt tài liệu, ghi chú cuộc họp hay hỗ trợ tìm kiếm thông tin nội bộ một cách tự động, giúp đội ngũ tiết kiệm thời gian và tập trung vào công việc cốt lõi.

3. An ninh mạng và quản trị rủi ro (Cybersecurity)

Khi các doanh nghiệp đẩy mạnh số hóa và làm việc từ xa, an ninh mạng trở thành ưu tiên sống còn. Theo báo cáo Verizon, 74% chủ doanh nghiệp nhỏ tin rằng hệ thống bảo mật của họ “tương đối an toàn”, nhưng chỉ 58% có chương trình đào tạo an ninh cho nhân viên. Khoảng cách này cho thấy nhiều doanh nghiệp chưa sẵn sàng trước các cuộc tấn công ngày càng tinh vi. Thêm nữa, chi phí trung bình cho mỗi vụ rò rỉ dữ liệu toàn cầu năm 2024 lên tới 4,88 triệu USD, mức cao nhất từ trước đến nay, gây thiệt hại nặng nề cho cả doanh nghiệp lớn lẫn nhỏ.

Để bảo vệ hoạt động kinh doanh trong làn sóng Covid-19 lần hai, SMEs cần áp dụng các biện pháp và công nghệ an ninh hiện đại:

• Xây dựng kiến trúc Zero Trust và VPN: Không mặc định tin cậy kết nối nội bộ, mỗi truy cập phải được xác thực liên tục. Sử dụng VPN hoặc giải pháp bảo mật truy cập từ xa để mã hóa luồng dữ liệu khi làm việc ở ngoài văn phòng.
• Triển khai MFA (Xác thực đa yếu tố): Bắt buộc mã OTP (gửi SMS hoặc ứng dụng xác thực) khi đăng nhập hệ thống quan trọng, hạn chế rủi ro đánh cắp mật khẩu.
• Quản lý thiết bị và dữ liệu: Dùng công cụ quản lý thiết bị di động (MDM) để kiểm soát truy cập tài nguyên công ty từ điện thoại, laptop cá nhân. Mã hóa dữ liệu lưu trữ quan trọng và sao lưu định kỳ lên đám mây an toàn.
• Giám sát và cảnh báo an ninh (SIEM, XDR): Áp dụng hệ thống giám sát tự động để phát hiện sớm xâm nhập hoặc mã độc. Phân tích hành vi bất thường, như truy cập lạ hay tài nguyên dùng đột biến, kịp thời phản ứng.
• Đào tạo và nâng cao nhận thức: Định kỳ tổ chức huấn luyện cho nhân viên về nhận diện email lừa đảo, quy trình an toàn thông tin. Vì sai sót con người là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự cố bảo mật.

Thống kê của Verizon cho thấy nhiều lãnh đạo vẫn chủ quan về an ninh: 74% tin rằng “công ty an toàn”, nhưng chỉ 58% có đào tạo bảo mật cho nhân viên. Điều này tiềm ẩn nguy cơ mất mát dữ liệu khi làm việc từ xa. Đầu tư vào công nghệ bảo mật hiện đại (ví dụ SASE, tường lửa đám mây, AI trong bảo mật) sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiệt hại đáng kể khi có sự cố. Trên thực tế, các công ty áp dụng AI và tự động hóa vào an ninh mạng có thể tiết kiệm bình quân 2,22 triệu USD chi phí xử lý mỗi vụ vi phạm so với các công ty chưa làm.

Kết hợp các biện pháp trên giúp SMEs xây dựng tính bền vững trước các tấn công như ransomware, phishing trong đại dịch. Ví dụ, các công ty có thể thuê dịch vụ quản lý an ninh (Managed Security Service) hoặc thuê ngoài đội ngũ IT có chuyên môn, giúp giảm gánh nặng chuyên môn và chi phí vận hành.

4. Làm việc từ xa và cộng tác số hóa

Đại dịch Covid-19 đã biến làm việc từ xa (remote work) và cộng tác số thành yêu cầu “mặc định” với doanh nghiệp. Theo dự báo, quy mô thị trường phần mềm cộng tác toàn cầu sẽ tăng từ 5,8 tỷ USD (năm 2022) lên 19,86 tỷ USD (năm 2032), với tốc độ tăng trưởng 13,1% mỗi năm. Sự gia tăng này chủ yếu do xu hướng làm việc linh hoạt, yêu cầu giao tiếp tức thời và tiện lợi của lực lượng lao động.

Đối với SMEs và startup, việc đầu tư hệ sinh thái làm việc số là chìa khóa duy trì hoạt động khi xuất hiện biến động. Các công cụ và giải pháp tiêu biểu bao gồm:

• Họp trực tuyến (Video Conferencing): Zoom, Microsoft Teams, Google Meet… cho phép tổ chức hội nghị qua mạng có hình ảnh và âm thanh chất lượng cao. Nhiều công ty nhỏ đã mở rộng các phòng họp online để duy trì kết nối nhóm, đối tác mà không cần tập trung.
• Công cụ giao tiếp nội bộ (Instant Messaging): Slack, Zalo, Viber, Microsoft Teams Chat… giúp nhân viên trao đổi nhanh chóng thay vì gửi email qua lại. Các kênh chat nhóm (channels) theo phòng ban, dự án giúp lưu trữ và tìm lại thông tin dễ dàng.
• Hệ thống quản lý công việc (Project Management): Trello, Asana, Jira, Notion… hỗ trợ phân công nhiệm vụ, theo dõi tiến độ và phối hợp giữa các bộ phận. Ví dụ, một startup công nghệ có thể dùng Jira để quản lý backlog phát triển phần mềm, trong khi phòng kinh doanh dùng Trello để theo dõi đơn hàng.
• Cơ sở hạ tầng ảo (Virtual Office): Ứng dụng như Remo, Gather cho phép xây dựng văn phòng “ảo” qua mạng, giúp nhân viên tương tác như ở văn phòng thật. Ngoài ra, các nền tảng đào tạo và hội thảo trực tuyến (Webinar) cũng giúp truyền tải kiến thức kịp thời trong khủng hoảng.

Nhân viên cũng đánh giá rằng công nghệ hiện tại của nhiều công ty đang “cần cải thiện”: 75% cho rằng hệ thống công ty cần nâng cấp, 72% cho rằng công ty “cần công cụ mới hỗ trợ remote”. Chính vì vậy, việc trang bị các nền tảng số linh hoạt và thân thiện sẽ nâng cao hiệu quả làm việc và sự gắn kết của đội ngũ. Ví dụ, sử dụng dịch vụ lưu trữ đám mây (OneDrive, Google Drive) để mọi người có thể làm việc chung trên cùng tập tin; kết hợp email doanh nghiệp bảo mật; hoặc triển khai văn phòng không giấy tờ (e-office) giúp tiện tương tác với khách hàng.

Lợi ích rõ ràng: SMEs áp dụng triệt để các công cụ số hóa có thể tiết kiệm chi phí văn phòng (không gian, điện nước), giảm nguy cơ gián đoạn hoạt động (khi một số nhân sự phải cách ly). Đồng thời, sự linh động trong làm việc từ xa giúp thu hút nhân tài (đãi ngộ làm việc linh hoạt) và duy trì hiệu suất cao dù Covid quay lại.

5. Thương mại điện tử và thanh toán số (E-commerce & Fintech)

Đại dịch thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang mua sắm online, và xu hướng này tiếp tục bùng nổ. Tại Việt Nam, báo cáo của YouNet ECI cho biết năm 2024 thương mại điện tử tăng 40%, đạt 13,82 tỷ USD doanh thu giao dịch. Điều đáng chú ý, tăng trưởng này cao gấp gần 4 lần so với mức 9% chung của ngành bán lẻ truyền thống, cho thấy sức bật mạnh mẽ của kênh online. Shopee và TikTok Shop đang dẫn đầu thị trường với tổng cộng 93,7% thị phần (Shopee 66,7%; TikTok 26,9%). Đây là tín hiệu cho thấy nền tảng TMĐT và mua sắm qua mạng xã hội ngày càng phổ biến.

Trong bối cảnh dịch bệnh, doanh nghiệp nhỏ và startup có thể tận dụng các phương thức sau để duy trì doanh số:

• Kinh doanh đa kênh (Omni-channel): Bán hàng trên website riêng, sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Sendo, Tiki…), và mạng xã hội (Facebook, TikTok Shop). Sự đa dạng kênh giúp tiếp cận nhiều nhóm khách hàng và giảm phụ thuộc. Ví dụ, một cửa hàng thời trang nhỏ có thể livestream bán hàng trên Facebook đồng thời mở gian hàng Shopee để khách mua tiện lợi.
• Thanh toán không dùng tiền mặt: Triển khai nhiều phương thức thanh toán như ví điện tử (MoMo, ZaloPay, VNPay), chuyển khoản ngân hàng trực tuyến, QR code để khuyến khích khách trả tiền không tiền mặt. Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, đến giữa 2024, Việt Nam có hơn 34 triệu ví điện tử đang hoạt động, chiếm 59% tổng số ví được kích hoạt. Thanh toán điện tử giúp giảm tiếp xúc khi nhận hàng và tiện quản lý dòng tiền cho doanh nghiệp.
• Quảng cáo số và dữ liệu khách hàng: Sử dụng công cụ quảng cáo trực tuyến (Google Ads, Facebook Ads) kết hợp phân tích hành vi khách (Google Analytics, AI phân tích dữ liệu) để tối ưu hóa chi phí marketing và nhắm đúng đối tượng. Trong tình huống dịch, quảng cáo linh hoạt theo giờ giãn cách hoặc ưu đãi online (mã giảm giá) giúp giữ chân khách hàng.

Xu hướng rõ ràng cho thấy bán hàng trực tuyến và thanh toán số là giải pháp để SMEs “sinh tồn” trong Covid-19. Thống kê cũng chỉ ra các mặt hàng thiết yếu như FMCG (hàng tiêu dùng nhanh) ghi nhận mức tăng giao dịch 54% năm 2024, chứng tỏ người tiêu dùng tích cực mua sắm trực tuyến ngay cả với nhu cầu cơ bản. Nhờ đó, các doanh nghiệp có kênh online vững chắc ít bị ảnh hưởng khi chuỗi cung ứng truyền thống bị đứt gãy.

Tóm lại, chuyển đổi số, điện toán đám mây, AI/tự động hóa, an ninh mạng, làm việc từ xa và thương mại điện tử là những xu hướng công nghệ then chốt giúp doanh nghiệp SMEs, startup tăng khả năng chống chịu và linh hoạt ứng phó khi Covid-19 tái xuất. Thông qua việc đầu tư vào hạ tầng đám mây, ứng dụng AI, củng cố bảo mật và đẩy mạnh kênh bán hàng trực tuyến, các doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể duy trì hiệu quả hoạt động, tiết kiệm chi phí và gia tăng doanh thu ngay cả trong bối cảnh bất định.

Hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi này là DTS Software Vietnam – công ty gia công phần mềm (ITO/BPO) 100% vốn Nhật Bản với hơn 10 năm kinh nghiệm, chuyên phục vụ thị trường Nhật Bản và Việt Nam. DTS Software Vietnam cung cấp các dịch vụ IT tiên tiến, linh hoạt và bảo mật (như phát triển phần mềm theo yêu cầu, giải pháp nền tảng Low-code/No-code, QA & Testing, bảo mật hệ thống) nhằm giúp SMEs và startup tăng tốc chuyển đổi số, giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu suất công việc. Với quy trình chuyên nghiệp theo tiêu chuẩn Nhật Bản và đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, DTS Software Vietnam cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trong việc triển khai các công nghệ mới, xây dựng hạ tầng CNTT bền vững và đối phó hiệu quả với mọi biến động của thời cuộc.