Trong kỷ nguyên của cách mạng công nghiệp 4.0, thế giới đang chứng kiến những thay đổi sâu sắc về công nghệ, kinh tế và môi trường. Cùng lúc, các quốc gia cũng đối mặt với những thách thức chưa từng có như biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và áp lực cạnh tranh toàn cầu. Trước thực tế đó, khái niệm “phát triển bền vững” không chỉ là một mục tiêu mang tính xã hội mà đã trở thành định hướng sống còn cho mọi nền kinh tế và doanh nghiệp.
Đặc biệt, sự hội tụ giữa hai trụ cột là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang nổi lên như một chiến lược kép mang tính toàn diện – giúp doanh nghiệp vừa nâng cao năng lực cạnh tranh, vừa giảm thiểu tác động đến môi trường. Đây chính là hướng đi tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại COP26.
Chuyển Đổi Số Song Hành Chuyển Đổi Xanh: Chiến Lược Phát Triển Bền Vững Của Doanh Nghiệp
Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0 và thách thức về biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp Việt Nam cần kết hợp chặt chẽ giữa tối ưu hóa công nghệ (chuyển đổi số) và chính sách môi trường (chuyển đổi xanh) để phát triển bền vững. Theo Cục Phát triển Doanh nghiệp (Bộ KH&ĐT), chuyển đổi số song song với chuyển đổi xanh – gọi là “chuyển đổi kép” – không chỉ giúp doanh nghiệp đạt mục tiêu kinh doanh mà còn góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững cho cả doanh nghiệp và xã hội. Chính phủ cũng xác định “chuyển đổi xanh cùng với chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của Việt Nam để phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi nền kinh tế từ nâu sang xanh”. Do vậy, bước đi song hành này đang trở thành xu hướng chiến lược tất yếu cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới.
Lợi ích của chuyển đổi số và chuyển đổi xanh
Việc áp dụng chiến lược chuyển đổi kép mang lại nhiều lợi ích quan trọng:
- Tối ưu chi phí vận hành: Ứng dụng công nghệ và tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp tiết kiệm 10–30% chi phí hoạt động nhờ tối ưu năng lượng và tài nguyên.
- Nâng cao hình ảnh và mở rộng thị trường: Doanh nghiệp xanh dễ thu hút người tiêu dùng hiện đại. Khảo sát Nielsen 2022 cho thấy 73% người tiêu dùng trẻ sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm thân thiện với môi trường.
- Tuân thủ quy định và thu hút đầu tư: Đáp ứng tiêu chuẩn ESG tăng niềm tin với nhà đầu tư và thị trường quốc tế. Các chính sách của Chính phủ Việt Nam hiện ưu tiên chuyển đổi xanh, đưa đây là mục tiêu chiến lược phát triển bền vững.
- Phát triển nguồn nhân lực chất lượng: Áp dụng ESG trong doanh nghiệp giúp thu hút nhân tài và nâng cao năng lực đội ngũ. FPT – tập đoàn CNTT hàng đầu – đã coi đào tạo về ESG là chiến lược kinh doanh thông minh để thu hút nhân tài và giảm thiểu rủi ro cho công ty.
Bảng dưới đây so sánh mục tiêu, lợi ích và thách thức của hai chiến lược chuyển đổi số và chuyển đổi xanh tại doanh nghiệp:
| Yếu tố | Chuyển đổi số | Chuyển đổi xanh |
|---|---|---|
| Mục tiêu | Tăng năng suất, hiệu quả qua tự động hóa và số hóa (ví dụ: ERP, AI/IoT, công nghệ đám mây) | Bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế tuần hoàn (ví dụ: sử dụng năng lượng tái tạo, sản phẩm thân thiện môi trường) |
| Lợi ích | Giảm chi phí vận hành, thúc đẩy kinh tế số tăng trưởng nhanh (kinh tế số Việt Nam tăng trưởng gấp 3,5 lần GDP) | Xây dựng thương hiệu xanh, thu hút khách hàng quan tâm đến bền vững; đáp ứng tiêu chuẩn ESG, mở ra cơ hội đầu tư mới. Ví dụ: 73% người tiêu dùng trẻ sẵn sàng trả thêm cho sản phẩm thân thiện với môi trường. |
| Thách thức | Yêu cầu vốn đầu tư công nghệ cao và thay đổi quy trình; đòi hỏi nâng cao kỹ năng số | Thiếu vốn và chuyên môn về công nghệ xanh: 50% DN gặp khó về vốn, 48,6% khó về nhân sự; 64% DN chưa chuẩn bị sẵn cho chuyển đổi xanh. |
| Ví dụ | Nhiều doanh nghiệp CNTT và sản xuất thông minh tại Việt Nam (FPT, Viettel,…) đã ứng dụng IoT, AI trong quản lý và sản xuất | Các tập đoàn lớn như Vingroup (VinFast) chuyển sang sản xuất xe điện và trạm sạc; Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mở rộng đầu tư điện tái tạo. |
Thực trạng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh tại Việt Nam
Tại Việt Nam, chuyển đổi số đã đạt được những bước tiến đáng kể. Đến hết năm 2023, Chỉ số chuyển đổi số quốc gia đạt khoảng 0,75 (tăng 56% so với 2020), thể hiện nỗ lực số hóa của các cơ quan và doanh nghiệp. Kinh tế số Việt Nam cũng được đánh giá tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á trong 2 năm liên tiếp (gấp 3,5 lần tốc độ tăng GDP). Báo cáo của Bộ KH&ĐT ghi nhận điểm mức độ sẵn sàng chuyển đổi số của doanh nghiệp đạt trên 2,5 (thang 4), tăng thêm 0,7–1,4 điểm so với năm trước. Nhiều doanh nghiệp ngành công nghệ, tài chính – ngân hàng và sản xuất đã số hóa dữ liệu, chuẩn hóa quy trình và áp dụng các giải pháp số như hợp đồng/hóa đơn điện tử, hệ thống ERP và nền tảng đám mây để tăng cường hiệu quả.
Ngược lại, chuyển đổi xanh tại Việt Nam vẫn còn chậm và gặp nhiều thách thức. Báo cáo của EVN cho biết hiện mới có khoảng 5% nền kinh tế được định hướng theo các mô hình xanh, trong khi 95% còn lại phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch. Đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa (chiếm >90% số DN) gặp khó về vốn, kỹ thuật và chiến lược: khảo sát Ban IV (2024) cho thấy 50% DN thiếu vốn đầu tư cho chuyển đổi xanh; 48,6% thiếu nhân lực chuyên môn; và có tới 64% doanh nghiệp chưa có kế hoạch cụ thể nào cho quá trình này. Tổ chức IFC (2023) cũng nhấn mạnh rằng hơn 50% doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam chưa hiểu rõ chuyển đổi xanh và khoảng 70% chưa xây dựng được kế hoạch hành động cụ thể. Những con số trên cho thấy dù đã có nhiều chủ trương về phát triển bền vững, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu của cuộc chuyển đổi xanh và cần nhiều hỗ trợ, chính sách hơn nữa.
Ví dụ doanh nghiệp điển hình
- Vingroup và Viettel: Hai tập đoàn lớn đã ký MOU thúc đẩy đồng thời chuyển đổi xanh và số. Họ hợp tác nghiên cứu, phát triển công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng sạc điện cho VinFast và tích hợp các giải pháp ICT (mạng di động, ví điện tử, đám mây) để tạo ra hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
- EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam): Liên tục mở rộng đầu tư vào năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) và phát triển giao thông xanh (xe buýt điện) để giảm phát thải và ô nhiễm môi trường.
- FPT: Công ty công nghệ thông tin hàng đầu đã triển khai chương trình đào tạo nội bộ về ESG và xây dựng chiến lược phát triển bền vững. FPT xác định ESG và phát triển bền vững là chiến lược kinh doanh thông minh, giúp thu hút nhân tài và giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp.
Vai trò của DTS Software Vietnam
DTS Software Vietnam (thành lập 2014) là công ty công nghệ thông tin chuyên cung cấp các giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho doanh nghiệp. Với mục tiêu hỗ trợ phát triển bền vững, DTSVN phát triển các giải pháp phần mềm (ERP, IoT, AI, Big Data) giúp tự động hóa quy trình, phân tích dữ liệu và tối ưu hóa năng lượng. Các nền tảng của DTSVN giúp doanh nghiệp theo dõi hiệu suất sản xuất, quản lý tiêu thụ năng lượng và giảm thiểu tác động môi trường. Nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến, nhiều khách hàng của DTSVN đã tăng năng suất và đồng thời đạt các tiêu chí xanh. Chiến lược của DTS Software Vietnam là đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, giúp họ đạt được hiệu quả kinh doanh gắn liền với phát triển bền vững.
>> Đọc thêm bài viết: Chuyển Đổi Số Đóng Vai Trò Quan Trọng Trong Việc Thực Thi ESG Của Doanh Nghiệp
Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp hiện đại. Bằng cách đồng thời ứng dụng công nghệ số và đầu tư cho các chính sách xanh, doanh nghiệp không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động và cắt giảm chi phí mà còn đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng khắt khe về trách nhiệm xã hội và môi trường. Tại Việt Nam, khung chính sách và các sáng kiến quốc gia đã dần hoàn thiện để hỗ trợ cho chuyển đổi kép này. Các ví dụ thành công như hợp tác của Vingroup – Viettel hay sáng kiến của EVN và FPT đã khẳng định giá trị thiết thực của mô hình kết hợp.
Trong bối cảnh đó, DTS Software Vietnam luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình chuyển đổi số – xanh, cung cấp giải pháp công nghệ tiên tiến nhằm hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng bền vững. Đầu tư vào chuyển đổi kép không chỉ là xu thế bắt buộc mà còn là đòn bẩy để doanh nghiệp Việt Nam tăng sức cạnh tranh và phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
Nguồn tham khảo: Báo cáo Bộ KH&ĐT và GIZ (2023); Báo cáo EVN (2024); Báo cáo Chuyển đổi số Quốc gia 2023; Báo cáo điều tra Ban IV và IFC (2023–2024); Khảo sát Nielsen 2022; Thông tin doanh nghiệp FPT, Vingroup, Viettel; v.v.
