Tại Hội nghị Thượng đỉnh COP26 về biến đổi khí hậu năm 2021, Việt Nam đã để lại dấu ấn sâu sắc trong mắt cộng đồng quốc tế khi cam kết mạnh mẽ đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Cam kết này không chỉ là lời tuyên bố mà còn thể hiện quyết tâm chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.
Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Việt Nam đang tích cực tối ưu hóa nguồn lực, thúc đẩy đổi mới công nghệ và tìm kiếm các nguồn tài chính quốc tế. Cùng với đó là yêu cầu cấp bách đặt ra cho doanh nghiệp trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn về phát triển bền vững.
Hành lang pháp lý thúc đẩy minh bạch và trách nhiệm doanh nghiệp
Từ năm 2020, Thông tư 96 của Bộ Tài chính yêu cầu các công ty niêm yết công bố Báo cáo Phát triển Bền vững trên các nền tảng chính thức, nâng cao tính minh bạch. Tiếp đó, Quyết định 167 của Thủ tướng năm 2022 đã phê duyệt chương trình hỗ trợ kinh doanh bền vững cho khu vực tư nhân, còn Thông tư 13/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cung cấp hướng dẫn cụ thể để thực thi phát triển bền vững trong doanh nghiệp.
Tại phiên chất vấn ngày 11/11/2024, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định vai trò then chốt của bảo vệ môi trường trong định hướng phát triển quốc gia. Bà nhấn mạnh NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng đẩy mạnh cấp vốn cho dự án xanh, đồng thời xây dựng cơ chế chính sách nhằm quản lý rủi ro môi trường và thúc đẩy tăng trưởng xanh.
Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh
Theo TS. Lê Việt Anh (Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường), Việt Nam đã thiết lập nền tảng pháp lý đầy đủ để phát triển tăng trưởng xanh. Cụ thể là Chiến lược quốc gia được phê duyệt tại Quyết định 1658/2022 và Kế hoạch hành động quốc gia ban hành theo Quyết định 882/2022.
Ba trụ cột chính thúc đẩy tăng trưởng xanh bao gồm:
-
Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý: Xây dựng hệ thống ngành kinh tế xanh, bộ tiêu chí phân loại xanh phù hợp tiêu chuẩn quốc tế nhưng vẫn sát với thực tiễn Việt Nam.
-
Thí điểm cơ chế ưu đãi: Áp dụng chính sách ưu đãi cho các dự án xanh, đề xuất trợ cấp nhằm tháo gỡ rào cản tài chính và hành chính cho các mô hình thử nghiệm.
-
Nâng cao nhận thức cộng đồng: Đẩy mạnh truyền thông, giáo dục lối sống xanh và tiêu dùng bền vững, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp chuyển đổi hành vi tiêu dùng thân thiện với môi trường.
ESG – Kim chỉ nam cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên phát triển bền vững
ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) đang trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, đặc biệt trong ngành xuất khẩu. Ông Phan Văn Việt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Thêu đan TP.HCM, nhấn mạnh các doanh nghiệp phải xem ESG là kim chỉ nam để duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
TS. Lê Thái Hà, Giám đốc điều hành Quỹ VinFuture, cho biết việc triển khai ESG đúng cách giúp doanh nghiệp tăng uy tín, thu hút nhân tài và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển dài hạn.
Tại Gelex, Chủ tịch Nguyễn Trọng Hiền chia sẻ doanh nghiệp này coi ESG là một phần trong chiến lược phát triển. Mục tiêu của Gelex không chỉ dừng lại ở tăng trưởng tài chính mà còn hướng đến tối ưu hóa nguồn lực, quản trị minh bạch và xây dựng môi trường làm việc nhân văn.
Không chỉ Gelex, các ngân hàng như Agribank và Eximbank cũng đã xây dựng kế hoạch ESG chi tiết, ưu tiên cấp vốn cho các dự án xanh, loại trừ những ngành nghề gây hại môi trường và đẩy mạnh tín dụng cho năng lượng tái tạo, nông nghiệp sạch.
Thách thức trong việc thực thi ESG tại Việt Nam
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp dệt may trong nước vẫn còn lúng túng khi triển khai ESG do thiếu vốn, công nghệ và nhân lực. Báo cáo năm 2024 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy phần lớn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ – chiếm 97% tổng số doanh nghiệp – gặp khó khăn về kiến thức và nguồn lực để thực hiện ESG.
Ngoài ra, việc thiếu dữ liệu toàn diện từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng cản trở việc đánh giá và hoạch định chính sách hỗ trợ phù hợp.
ESG – Hướng đi tất yếu cho doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam
Trong bối cảnh dòng vốn FDI tăng trưởng, nhưng thách thức môi trường và biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, ESG chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp chuyển đổi từ tăng trưởng nhanh sang phát triển bền vững.
Tích hợp ESG vào chiến lược kinh doanh không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn củng cố hình ảnh thương hiệu, tối ưu hóa tài nguyên và xây dựng một nền kinh tế bền vững vì lợi ích quốc gia dài hạn.
